Wielka Sobota. Dzień ciszy, czuwania i święcenia pokarmów

Wielka Sobota to trzeci dzień Triduum Paschalnego w tradycji katolickiej. Z jednej strony wierni tłumnie przybywają do kościołów z koszykami wypełnionymi świątecznymi pokarmami, z drugiej jest to dzień ciszy i czuwania przy Grobie Pańskim. Kościoły wypełniają się modlitwą i oczekiwaniem na najważniejsze wydarzenie roku liturgicznego – Zmartwychwstanie Chrystusa.

W kościołach trwa modlitewne czuwanie przy Grobie Pańskim, a jednocześnie wierni przygotowują się do świętowania Zmartwychwstania. Dla katolików to czas szczególnej refleksji, choć inny niż dla pierwszych uczniów Chrystusa.

– Jesteśmy w innej sytuacji niż współcześni Jezusowi apostołowie i uczniowie, którzy żyli w niepewności, co się stanie z Jezusem, czy rzeczywiście zmartwychwstanie – my już wiemy o zmartwychwstaniu – wyjaśnia ksiądz Tomasz Nowak, rzecznik prasowy kurii diecezjalnej w Rzeszowie.

Dzień świątecznych przygotowań i czuwania

Wielka Sobota to dzień dwóch ważnych tradycji. Ksiądz Nowak podkreśla ten dualny charakter:

– Z jednej strony Wielka Sobota jest dniem radości przez święcenie pokarmów, z drugiej strony to dzień ciszy i czuwania – mówi rzecznik kurii.

Od wczesnych godzin porannych katolicy przychodzą do kościołów z przygotowanymi koszykami. W święconce znajdują się jajka symbolizujące nowe życie, chleb, wędliny, sól, bukszpanowe gałązki i baranek – symbol zmartwychwstałego Chrystusa. Często pojawiają się też ciasta i słodycze. Te pokarmy, po poświęceniu przez kapłana, trafią na świąteczny stół.

Adoracja przy Grobie Pańskim

Istotą Wielkiej Soboty pozostaje cisza i oczekiwanie. W kościołach przez cały dzień trwa adoracja Chrystusa złożonego do grobu. Przy symbolicznym grobie czuwają ministranci, harcerze, a niekiedy strażacy w galowych mundurach.

Do wieczora kapłani nie sprawują mszy świętych. We wczesnym chrześcijaństwie był to dzień ciszy i postu z powodu żałoby apostołów. Wierni odwiedzają kościoły, aby w skupieniu modlić się przy Grobie Pańskim.

Wigilia Paschalna – kulminacja Triduum

Najważniejszym wydarzeniem jest Wigilia Paschalna, która rozpoczyna się po zapadnięciu zmroku w sobotę. To już część obchodów Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego.

– Najważniejsze wydarzenie nie tylko liturgii Triduum Paschalnego, ale całego roku, odbywa się w sobotę wieczorem, a najlepiej jak ma miejsce w nocy — to liturgia Wigilii Paschalnej. To długa, rozbudowana liturgia z bogatą symboliką ognia i wody, z licznymi czytaniami z Pisma Świętego – wyjaśnia ksiądz Tomasz Nowak.

Uroczystość rozpoczyna się liturgią światła. Przed kościołem kapłan rozpala i poświęca ogień, od którego zapala paschał symbolizujący Chrystusa jako Światłość świata. Świeca paschalna zostaje wniesiona do ciemnej świątyni w uroczystej procesji.

Po liturgii słowa i odnowieniu przyrzeczeń chrzcielnych następuje radosny moment:

– Wtedy po raz pierwszy po Wielkim Poście śpiewamy radosne: Alleluja! W niektórych parafiach po tej liturgii organizowane są procesje rezurekcyjne, w innych parafiach dopiero w niedzielę wczesnym rankiem – mówi ksiądz Nowak.

Fundament wiary katolickiej

Wielka Sobota prowadzi do świętowania Zmartwychwstania, które stanowi centralny punkt katolickiej wiary.

– Świętujemy to wydarzenie bardzo uroczyście, ponieważ Jezus nie tylko sam wrócił do życia, ale też dał nadzieję wieczności wszystkim, którzy wierzą w Niego. To fundament wiary. Jak mówił św. Paweł, gdyby Chrystus nie zmartwychwstał, daremna byłaby nasza wiara — przypomina rzecznik kurii.

Radość ze Zmartwychwstania trwa w Kościele katolickim przez osiem dni. Jak wyjaśnia ksiądz Nowak:

– Ta radość ze Zmartwychwstania rozciąga się na kolejne dni — mamy oktawę Wielkanocną – nie tylko niedzielę i poniedziałek, ale osiem dni na świętowanie Zmartwychwstania, aż do Niedzieli Miłosierdzia, która w tym roku wypada 27 kwietnia.

Wielka Sobota to dzień, który łączy tradycję z głęboką duchowością, przygotowując wiernych na najważniejsze święto w kalendarzu liturgicznym.