Badania archeologiczne na cmentarzu żydowskim w Rzeszowie. W planie lokalizacja masowych grobów

Reklama

Na nowym cmentarzu żydowskim w Rzeszowie wkrótce ruszą badania archeologiczne. Urząd Miasta Rzeszowa pozyskał na ten cel fundusze z budżetu państwa.

Nekropolia na Czekaju w Rzeszowie jest jedną z pozostałości po licznej przed laty społeczności żydowskiej w naszym mieście.

Tragiczna historia rzeszowskich Żydów

Cmentarz zlokalizowany przy Alei Rejtana w Rzeszowie został założony już w 1849 roku. Wówczas miasto położone nad Wisłokiem było wielokulturowe, a jedną z mniejszości stanowili właśnie wyznawcy judaizmu. Historia rzeszowskich Żydów sięga zresztą już XVI wieku.

W późniejszych latach historia ta była niestety tragiczna. W czasie II wojny światowej (w styczniu 1942 r.) niemieckie władze okupacyjne utworzyły w Rzeszowie getto żydowskie. Mieszkało tam wówczas około 25 tys. Żydów. Stamtąd około 20 tys. z nich przetransportowano do obozu zagłady w Bełżcu,  a około 2 tys. zamordowano w lesie w Rudnej.

Po likwidacji getta we wrześniu 1942 r., utworzono w Rzeszowie tzw. „getto szczątkowe”, które podzielono na część „A” dla pracujących, a także „B” dla osób pozostałych. Rok później znajdujących się tam Żydów wywieziono do obozu w Szebniach, Auschwitz-Birkenau i Płaszowie. Ostateczna likwidacja rzeszowskiego getta nastąpiła w dniach 2-3 września 1943 r.

Według danych historycznych, podczas „Akcji Reinhardt”, będącej częścią nazistowskiego planu masowej eksterminacji Żydów, w Rzeszowie zginęło w tych czasach co najmniej 24 tys. z nich.

Badania archeologiczne na cmentarzu

Pamięć o tych tragicznych zdarzeniach nie zginęła. W Rzeszowie nie brakuje osób, które badają historię Żydów w stolicy Podkarpacia, a także kultywują tradycje związane z tą mniejszością. Jednym z miejsc pamięci jest właśnie cmentarz żydowski na Czekaju w Rzeszowie o powierzchni około 2,5 hektara, który bywa też nazywany „nowym cmentarzem żydowskim”.

Urząd Miasta Rzeszowa poinformował, że na jego terenie będą prowadzone badania archeologiczne, które zostaną podzielone na część analityczną i terenową. Kluczowym elementem tego przedsięwzięcia będzie badanie archeologiczne prowadzone nieinwazyjną metodą georadarową. Dzięki temu specjaliści będą mogli dowiedzieć się, co kryje się w ziemi miejsca pamięci.

Rzeszowski ratusz przekazał, że udało się pozyskać pieniądze na identyfikację i lokalizację grobów masowych, które znajdują się w tym miejscu. Kolejnym etapem działań na nowym cmentarzu żydowskim będzie kompleksowa renowacja tego terenu. Całkowita wartość tego przedsięwzięcia wynosi 85 tys. zł, a kwota dofinansowania z budżetu państwa sięga 68 tys. zł.

Prace mają się zakończyć do końca 2025 roku. Wyniki badań mają być zaprezentowane publicznie i przybiorą formę dwujęzycznej publikacji online podczas seminarium oraz publikacji – broszury.

Stary cmentarz żydowski w Rzeszowie

Warto wspomnieć, że w Rzeszowie funkcjonował również cmentarz żydowski, który był zlokalizowany w miejscu obecnego skweru na placu Ofiar Getta. Aktualnie miejsce to przecina ulica Sobieskiego. „Stary” cmentarz został założony najprawdopodobniej na przełomie XVI i XVII wieku, jednak w trakcie II wojny światowej przeszedł do historii.

Z tego cmentarza zachowało się zaledwie kilkanaście nagrobków. Miejsce jest upamiętnione bazaltowym głazem i granitową tablicą z napisem w języku hebrajskim i polskim. Można tam przeczytać następującą treść: „W tym miejscu znajduje się XVI-wieczny cmentarz żydowski zniszczony w czasie drugiej wojny światowej przez hitlerowskiego okupanta. W lecie 1942 roku gromadzono tutaj Żydów przed wywiezieniem do obozów zagłady”.

Czytaj więcej:

Pociągiem z Rzeszowa w Bieszczady aż do końca października. Połączenie zyska na popularności?

Reklama

Na nowym cmentarzu żydowskim w Rzeszowie wkrótce ruszą badania archeologiczne. Urząd Miasta Rzeszowa pozyskał na ten cel fundusze z budżetu państwa.

Nekropolia na Czekaju w Rzeszowie jest jedną z pozostałości po licznej przed laty społeczności żydowskiej w naszym mieście.

Tragiczna historia rzeszowskich Żydów

Cmentarz zlokalizowany przy Alei Rejtana w Rzeszowie został założony już w 1849 roku. Wówczas miasto położone nad Wisłokiem było wielokulturowe, a jedną z mniejszości stanowili właśnie wyznawcy judaizmu. Historia rzeszowskich Żydów sięga zresztą już XVI wieku.

W późniejszych latach historia ta była niestety tragiczna. W czasie II wojny światowej (w styczniu 1942 r.) niemieckie władze okupacyjne utworzyły w Rzeszowie getto żydowskie. Mieszkało tam wówczas około 25 tys. Żydów. Stamtąd około 20 tys. z nich przetransportowano do obozu zagłady w Bełżcu,  a około 2 tys. zamordowano w lesie w Rudnej.

Po likwidacji getta we wrześniu 1942 r., utworzono w Rzeszowie tzw. „getto szczątkowe”, które podzielono na część „A” dla pracujących, a także „B” dla osób pozostałych. Rok później znajdujących się tam Żydów wywieziono do obozu w Szebniach, Auschwitz-Birkenau i Płaszowie. Ostateczna likwidacja rzeszowskiego getta nastąpiła w dniach 2-3 września 1943 r.

Według danych historycznych, podczas „Akcji Reinhardt”, będącej częścią nazistowskiego planu masowej eksterminacji Żydów, w Rzeszowie zginęło w tych czasach co najmniej 24 tys. z nich.

Badania archeologiczne na cmentarzu

Pamięć o tych tragicznych zdarzeniach nie zginęła. W Rzeszowie nie brakuje osób, które badają historię Żydów w stolicy Podkarpacia, a także kultywują tradycje związane z tą mniejszością. Jednym z miejsc pamięci jest właśnie cmentarz żydowski na Czekaju w Rzeszowie o powierzchni około 2,5 hektara, który bywa też nazywany „nowym cmentarzem żydowskim”.

Urząd Miasta Rzeszowa poinformował, że na jego terenie będą prowadzone badania archeologiczne, które zostaną podzielone na część analityczną i terenową. Kluczowym elementem tego przedsięwzięcia będzie badanie archeologiczne prowadzone nieinwazyjną metodą georadarową. Dzięki temu specjaliści będą mogli dowiedzieć się, co kryje się w ziemi miejsca pamięci.

Rzeszowski ratusz przekazał, że udało się pozyskać pieniądze na identyfikację i lokalizację grobów masowych, które znajdują się w tym miejscu. Kolejnym etapem działań na nowym cmentarzu żydowskim będzie kompleksowa renowacja tego terenu. Całkowita wartość tego przedsięwzięcia wynosi 85 tys. zł, a kwota dofinansowania z budżetu państwa sięga 68 tys. zł.

Prace mają się zakończyć do końca 2025 roku. Wyniki badań mają być zaprezentowane publicznie i przybiorą formę dwujęzycznej publikacji online podczas seminarium oraz publikacji – broszury.

Stary cmentarz żydowski w Rzeszowie

Warto wspomnieć, że w Rzeszowie funkcjonował również cmentarz żydowski, który był zlokalizowany w miejscu obecnego skweru na placu Ofiar Getta. Aktualnie miejsce to przecina ulica Sobieskiego. „Stary” cmentarz został założony najprawdopodobniej na przełomie XVI i XVII wieku, jednak w trakcie II wojny światowej przeszedł do historii.

Z tego cmentarza zachowało się zaledwie kilkanaście nagrobków. Miejsce jest upamiętnione bazaltowym głazem i granitową tablicą z napisem w języku hebrajskim i polskim. Można tam przeczytać następującą treść: „W tym miejscu znajduje się XVI-wieczny cmentarz żydowski zniszczony w czasie drugiej wojny światowej przez hitlerowskiego okupanta. W lecie 1942 roku gromadzono tutaj Żydów przed wywiezieniem do obozów zagłady”.

Czytaj więcej:

Pociągiem z Rzeszowa w Bieszczady aż do końca października. Połączenie zyska na popularności?